راهکارهای تغذیه ای برای مقابله با برخی عوارض احتمالی ناشی از واکسیناسیون کرونا

غالبأ عوارض ناشى از واکسن به طور معمول از ۱2 ساعت تا کمتر از 7 روز بعد از تزریق واکسن به طور متغیر و خفیف در بعضی افراد ممکن است رخ دهد. در موارد بسیار نادر برخى عوارض ممکن است ۱ ماه بعد از واکسیناسیون بروز یابد.

• تب

در صورت ایجاد تب:

۱ .مایعات و غذاهای آبدار به میزان فراوان نوشیده و میل شود.

2 .رژیم غذائی حاوی میوه(موز، آلو، زرد آلو، طالبی، کیوی، پرتقال)، سبزی (اسفناج، جعفری)، حبوبات، نان و غلات سبوس دار، هویج،کدو حلوایی، گوجه فرنگی و سیب زمینی برای تامین پتاسیم ناشی از تعریق زیاد در تب توصیه می شود. 

3 .مصرف منابع غذایی ویتامین های گروه B از جمله سبزی ها به ویژه برگ سبز و میوه ها، شیر و لبنیات (ماست، پنیر، دوغ ، کشک)، گوشت، دل و جگر، زرده تخم مرغ، غلات سبوس دار، حبوبات و مغزها توصیه میشود.

• بدن درد و خستگى

در صورت مواجهه با بدن درد و خستگی:

۱ .مصرف منابع غنی از امگا ۳ مانند ماهی بویژه ماهی های چرب، گردو، تخمه آفتابگردان و سایر مواد غذایی که خاصیت ضد التهابی دارند توصیه می شود.

2 .مصرف منابع غذایی منیزیم شامل سبزی های برگ سبز، تخمه کدو، غلات کامل و حبوبات، بادام زمینی، شکلات تلخ و کاکائو توصیه می شود.

۳ .مصرف ترکیبات حاوی کافئین مانند چای سیاه، چای سبز و قهوه، در حد دو فنجان در روز به رفع خستگی و دردهای منتشر بدن کمک می کند.

• ضعف و بیحالى

در صورت ضعف و بیحالی پس از واکسیناسیون:

۱ .منابع غذایی حاوی B1 ،B6 و B12 شامل غلات کامل، گوشت، تخم مرغ و شیر و لبنیات به افزایش انرژی و کاهش ضعف و بیحالی کمک می کنند. 

2 .شربت عسل با کنترل قند خون در افراد دیابتیک و بیماران سرپایی، به کنترل ضعف و بی حالی کمک میکند.

۳ .افزودن دارچین و زنجبیل و سیاهدانه به غذاها در این موارد توصیه می شود.

• تهوع و استفراغ

در صورت رخداد تهوع و استفراغ نکات زیر توصیه می شود:

۱ .تا زمانی که تهوع یا استفراغ دارید، از خوردن و آشامیدن هر ماده غذایی یا نوشیدنی پرهیز نمایید.

2 .پس از توقف استفراغ، می توانید کمی مایعات رقیق مانند آب مرغ یا گوشت، آب سیب یا ژلاتین میل کنید.

۳ .با گذشت 8 ساعت از قطع استفراغ، می توانید مصرف غذاهای جامد را شروع کنید. غذا باید بی بو، کم چرب و کم فیبر باشد: 

کمپوت سیب بدون شکر، مرغ پخته، موز، عصاره رقیق گوشت، نان تست و برشته، تخم مرغ آب پز و سفت، انواع آب میوه و سبزی، سیب زمینی، چوب شور، کراکر، برنج، غلات پخته، شربت و ماست

4 .بعد از توقف استفراغ، بزرگسالان و کودکان بالاتر از ۳ سال می توانند تکه های کوچک یخ را هر ۱0 تا 20 دقیقه مک بزنند.

5 .مصرف تکه های میوه یخ زده یا آب میوه های رقیق شده همراه با یخ می تواند در کنترل تهوع مفید باشد.

6 .تعداد وعده های غذایی را افزایش و حجم غذا در هر وعده را کاهش دهید و از مصرف غذای سنگین خودداری کنید.

7 .از قرار گرفتن در معرض بوی غذاهایی که رایحه تندی دارند اجتناب کنید. 

8 .غذاها را ترجیحا سرد یا هم دما با حرارت اتاق مصرف کنید.

۹ .از تنقلات و غذاهای خشک، نشاسته ای و پرنمک مانند چوب شور، کراکر و سیب زمینی استفاده کنید.

۱0 .از آبنبات هایی با طعم نعناع یا لیمو استفاده کنید.

• اسهال 

در مواجهه با اسهال، مصرف مواد زیر را مد نظر قرار دهید:

۱ .موز رسیده: بدلیل داشتن املاح مفید بویژه پتاسیم و فیبر پکتین که به تامین الکترولیت های از دست رفته در طول اسهال و جذب مایعات داخل روده ها کمک می کند. 

2 .برنج سفید: به راحتی در دستگاه گوارش هضم شده و به روده ها استراحت می دهد و سبب قوام دهی به مدفوع می شود.

۳ .سیب پخته/ کمپوت سیب بدون شکر: دستگاه گوارش سیب پخته را به راحتی هضم می کند. البته در صورت ابتلا به سندرم روده تحریک پذیر، کمپوت سیب بهتر است مصرف نشود.

4 .نان تست و برشته: در زمان اسهال، مصرف نان سفید بهتر از نان سبوسدار یا نان کامل یا نان قهوه ای است زیرا هضم آن در دستگاه گوارش مناسب تر است. 

5 .پوره سیب زمینی آب پز یا بخارپز و نرم شده: همراه با کمی نمک بدون افزودن روغن توصیه می شود.

6 .جوجه آب پز یا بخار پز: این نوع طبخ جوجه، قوام ملایم و مناسبی ایجاد می کند و مواد مغذی لازم در شرایط اسهال را تامین می کند.

7 .ماست پروبیوتیک: حاوی پروبیوتیک های ترمیم کننده سلول های جدار روده های آسیب دیده در طول اسهال است. 

8 .آب مرغ/ سوپ مرغ بدون چربی یا کم چربی: سوپ مرغ غذای مناسبی برای زمان اسهال است که الکترولیت ها و مواد مغذی از دست رفته در اسهال را جبران می کند.

۹ .آب: مصرف مایعات به ویژه آب در طول روز برای جبران کم آبی بدن بدلیل اسهال در این افراد توصیه می شود. 

• یبوست

در صورت رخداد یبوست مصرف مواد زیر توصیه می شود:

۱ .غلات کامل که سبوس فراوان دارند مانند نان گندم کامل، برنج قهوه ای، جودوسر و غلات پرک شده

2 .انواع حبوبات مانند عدس، انواع لوبیا، نخود و دانه سویا

۳ .مغزها مانند بادام، بادام زمینی، گردو و پسته، فندق ، مغز تخمه ها

4 .میوه ها مانند انواع توت، سیب، پرتقال و گلابی، کیوی، انجیر، انگور، انواع آلو و زردآلو

5 .انواع دانه های گیاهی نظیر تخم شربتی، خاکشیر و اسپرزه همراه با آب یا شربت کم شیرین

6 .انواع سبزی ها مانند هویج، بروکلی، نخودفرنگی، کلم برگ سفید و قرمز، گل کلم، کاهو، سبزی خوردن، اسفناج، برگ چغندر

7 .هویج یا زردک آب پز، کدوحلوایی آب پز، شلغم آب پز، به آب پز با اضافه کردن کمی عسل و زعفران ساییده

8 .خشکبار بویژه آلو بخارا، برگه آلو و انجیر خیسانده که قبل از خواب می توان دو سه عدد آن را با مقداری آب میل کرد

• بی اشتهایی

در مواجهه با بی اشتهایی، مصرف مواد زیر توصیه می شود:

۱ .میوه ها و سبزی ها با تاکید بر سیب(بصورت پالوده)، انار، پرتقال، انجیر، لیموترش، انبه و کدو حلوایی 

2 .چای لیمو زنجبیل

۳ .ادویه ها و گلپر(اضافه کردن در غذا)

4 .سمنو، جوانۀ گندم و جوانۀ نخود

5 .شیر برنج، با سیاه دانه و کمی دارچین

6 .شله زرد با خلال بادام و پسته 

7 .مغزها و خشکبار شامل فندق، گردو، پسته، بادام، توت خشک، نخود و کشمش، مویز و برگه میوه ها

8 .اضافه کردن آرد برنج، به انواع سوپ یا غذا

منبع سایت وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکیhttps://behdasht.gov.ir/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8