هفته ملی سلامت مردان : کووید۱۹

در زمینه بیماری کووید 19 نیز موضوع سلامت مردان از اهمیت ویژه ای برخوردار است. 

اگرچه افراد جامعه از کوچک تا بزرگ و زن و مرد در معرض خطر کرونا ویروس هستند، اما سن و جنس به عنوان دو فاکتور مهم در ابتلا یا شدت علایم تاثیر گذار هستند.

 تاکنون موارد آلودگی و شدت ابتلا و مرگ و میر در مردان بیشتر از زنان بوده و این افراد نیازمند مراقبت و توجه بیشتر هستند.

مهمترین عواملی که در ابتلا و شدت بیشتر عوارض کووید 19 در مردان نقش داشته و در مطالعات مختلف در نقاط مختلف دنیا مورد تاکید قرار گرفته اند، عبارتند از:

• دلایل بیولوژیکی مانند دلایل ژنتیکی، هورمونی و آنزیمها 
• دلایل مربوط به پروفایل اجتماعی و مسئولیت شغلی و اقتصادی  مردان که سبب مواجهه بیشتر آنان با عوامل خطر می شود 
• دلایل فرهنگی از جمله باور غلط مردان مبنی بر برتر بودن و قوی تر بودن مردان نسبت به زنان و در نتیجه مغفول ماندن تمرکز بر سلامت که سبب می شود مردان کمتری به مراکز درمانی مراجعه کنند و به انجام آزمایش تن دهند یا کمتر از زنان به رعایت اصول بهداشتی تعریف شده مانند شستشوی مکرر دستها، استفاده از ماسک و دستکش مبادرت ورزند.
• همچنین وجود بیماریهای مزمن مانند بیماری قلبی عروقی (فشارخون بالا، دیابت، بیماری عروق قلب و بیماری عروق مغز) بیشتر در مردان نسبت به زنان
•  رفتارهای ناسالم مردان مانند بی تحرکی، تغذیه ناسالم و مصرف دخانیات از جمله عوامل مهم و موثر در این تفاوت است

 و باید گفت هیچ چیز به اندازه یک برنامه غذایی کامل و صحیح به همراه فعالیت فیزیکی مناسب به تقویت سیستم دفاعی کمک نمی کند.

منبع دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی اراکhttps://arakmu.ac.ir/mahalatdh/fa/news/15234/-

5 گام اصلی بعد از ترخیص در بیماران کووید 19

در مبتلایان بهبودیافته از بیماری کووید 19 ،کمبود انرژی، نفس نفس  زدن و از دست دادن اشتها گزارش میشود و با توجه به صدمات ناشی از ویروس به ریه ها و سایر اندام ها ، بدن نیازمند زمان برای بهبودی و بازگشت به حالت سابق خود است. 

تا آن زمان، فرد باید به میزان ایمنی بدن خود توجه و فاصله اجتماعی را حفظ کند زیرا احتمال بازگشت بیماری ویروسی وجود دارد.

گام اول       ادامه درمان 

• ۱.   داروهای تجویزی خود را به طور منظم در زمان های ذکر شده در نسخه مصرف کنید و حتی اگر احساس بهبودی می کنید، دارو ها را قطع نکنید تا دوره درمان شما کامل شود.
• ۲. این داروها بر اساس شرایط جسمی و وضعیت بیماری شما برایتان تجویز شده است. لطفا از  توصیه کردن آنها به دیگران بپرهیزید.
• ۳. در صورتی که سرفه شما بدتر شد، یا مجدد تب کردید یا تنگی نفس شما تشدید شد، بلافاصله به  مرکز درمانی مراجعه کنید.
• ۴. در مورد عوارضی که ممکن است در فرد باقی بماند به دو دسته تقسیم می شود: 

1 .با گذشت زمان و بدون مصرف دارو بهبود می یابد: مانند از دست دادن حس  بویایی و چشایی که ممکن است بعد از بهبودی باز نگردد که بعد از 2-3 ماه به مرور زمان بازمی گردد.

2 .باید دارو و درمانی شروع شود: مانند عارضه های ریوی که فرد با سرفه یا 

تنگی نفس بیان میکند ، که باید به پزشک مراجعه نماید و با مصرف دارو 

بهبود می یابد.

گام دوم      تغذیه 

بهترین شیوه ارتقا و تقویت وضعیت سیستم ایمنی بدن و تامین میزان نیاز به مایعات، الکترولیتها، انرژی، پروتئین و ریزمغذی ها است .

تغذیه برای حفظ ماهیچه ها و جلوگیری از ایجاد اختلال در سوخت وساز بدن بسیار حیاتی است و هنگامی که بیماران حدود دو هفته را در بخش مراقبت های ویژه میگذرانند، میتواند سبب مشکلات جدی شود.

 استفاده از همه 5گروه غذایی شامل گروه نان و غلات با تاکید بر غلات و نان های سبوس دار، انواع جوانه ها و گروه میوه ها با تاکید بر مصرف انواع مختلف میوه ها، گروه سبزی ها با تاکید بر مصرف انواع آنها با رنگهای متفاوت و به ویژه خانواده کلم، گروه گوشت ها با تاکید بر تخم مرغ، مرغ، ماهی، حبوبات و مغزها و گروه شیر و لبنیات با تاکید بر مصرف لبنیات کم چرب.

 در وعده صبحانه از تخم مرغ، شیرکم چرب و پنیرکم چرب و کم نمک، نان و غلات سبوس دار و میوه و سبزی استفاده شود.

 مصرف منظم صبحانه کامل در تقویت سیستم ایمنی نقش دارد.

 پروتئین را در اولویت قرار دهید: پروتئین برای ساخت، ترمیم و حفظ ماهیچه ها و همچنین برای حمایت از تولید آنتی بادیها و سلولهای سیستم ایمنی بدن لازم است. متاسفانه، میزان دریافت پروتئین معمولا در بیماران کووید 19 پایین تر است.

 تامین پروتئین مورد نیاز روزانه بویژه از طریق تخم مرغ و گوشت سفید وحبوبات

 از حبوبات همراه منابع غذایی ویتامین Cمانند نارنج و آبلیموی تازه به منظور جذب بهتر آهن می توان استفاده کرد.

استفاده از منابع غذایی ویتامین B6همچون تخم مرغ، مرغ، ماهی، قارچ، حبوبات و آجیل ها میتواند در تقویت سیستم ایمنی نقش داشته باشد.

مصرف غذا به صورت کاملا پخته باشد. به خصوص درمورد گوشت ها، مرغ، ماکیان، ماهی ها و تخم مرغ. توجه کنید که کاملا و به خوبی پخته شده باشد.

مصرف سوپ به منظور دریافت سبزیجات، غلات کامل (مانند جو ) و مایعات مفید است. 

در تهیه سوپ می توان از منابع پیش ساز ویتامین آ ( هویج، گوجه فرنگی و کدو حلوایی)و همچنین ازانواع سبزیجات برگ سبز نظیر تره، جعفری، اسفناج و گشنیز و بروکلی و پیاز و جوانه ها به دلیل داشتن انواع ویتامین های B و همچنین از تکه های سینه مرغ استفاده نمود.

 مصرف مایعات گرم فراوان نظیر آب جوشیده و چای کم رنگ توصیه می شود.

مصرف شیر و لبنیات (کم چرب ) و ترجیحا پروبیوتیک به مقدار حداقل دو لیوان در روزتوصیه می شود. این گروه منبع خوبی از ویتامین B2هستند که در سیستم ایمنی نقش دارند.

استفاده از تمام زیر گروه های سبزیجات مشتمل بر سبزیجات زرد، قرمز، نارنجی و سبز رنگ توصیه می شود و باید خوب شسته و ضد عفونی شود. سبزیجات به دلیل داشتن پیش ساز ویتامین آ، اسید فولیک و دارا بودن ویتامینCو رنگ دانه های فراوان سبب ارتقای سیستم ایمنی می گردند.

مصرف انواع مرکبات ( پرتقال و نارنگی و لیمو ترش و  نارنج) بصورت منظم و روزانه حداقل دو عدد در روزتوصیه می شود. مرکبات حاوی ویتامین Cهستند که نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی دارند.

استفاده از روغن مایع ( گیاهی) نظیر روغن کانولا، کنجد و روغن زیتون در پخت غذا و یا به همراه سالاد توصیه می شود. این مواد نیز حاوی امگا 3 هستند و توصیه می شود که در محدوده انرژی مورد نیاز مصرف شوند (به مقدار مناسب مصرف شود).  به عالوه روغن های مایع گیاهی حاوی ویتامین E هستند که این ویتامین در تقویت سیستم ایمنی نقش دارد.

 گنجاندن انواع آجیل و مغز های بی نمک در برنامه غذایی برای تقویت سیستم ایمنی مناسب است.

 از مصرف زیاد فست فودها، گوشت های فرآوری شده و غذاهای سرخ شده اجتناب کنید چرا که این مواد غذایی حاوی نمک زیاد، اسید های چرب ترانس و اشباع بوده و برای سلامتی و عملکرد سیستم ایمنی نامطلوب هستند .

از مصرف نوشابه ها و نوشیدنی های شیرین شده با شکر و مصرف قند ساده اجتناب کنید چرا که با تضعیف عملکرد سیستماتیک همراه است.

گرچه بعضی مواد غذایی مانند سیر به واسطه وجود فیتو کمیکال ها در تقویت سیستم ایمنی نقش دارند، بزرگنمایی خاصیت آنها و مصرف بی رویه شان توصیه نمی شود.

 اجتناب از مصرف غذا در بیرون از منزل و محل کار کنید. غذاهای بیرون از منزل ممکن است با رعایت نکات بهداشتی دقیق تهیه نشده و نمک و چربی اشباع و ترانس بالایی داشته که سبب تضعیف سیستم ایمنی خواهند شد.

به طور کلی، بیمارانی که به علت بیماری های زمینه ای مانند دیابت یا فشارخون از رژیم خاصی  تبعیت میکنند در صورت ابتلا به کرونا لازم است پرهیزهای رژیم غذای خاص بیماری خود را ادامه دهند.

حذف گز، سوهان، نقل، نبات، کیک و کلوچه و سایر شیرینی جات در رژیم غذایی خود انجام دهید.

گام سوم        مصرف مکمل ها

استفاده از ویتامین های D ،E و ریز مغذ ی های روی و سلنیوم در افزایش و تقویت سیستم ایمنی بدن در برابر بیماری ها از جمله ویروس جدید کرونا بسیار موثر است (در صورت کمبود ویتامین های بدن، مکمل ها مصرف شود و با پزشک مشورت شود).

ویتامین D :

یافته های جدید تأثیر مکمل ها ی و یتامینD را در کمک به سیستم ایمنی بدن در مبارزه با کووید-۱۹ تأیی د کرده است. به این معنی که ویتامین D به شدت رو ی پاسخ به عفونت تأثیر می گذارد.

چنانچه غلظت سرمی D3 شما کمتر از25 است، شما دچار کمبود بوده و با مراجعه به پزشک باید اصلاح  شود.

 در صورتی که سطح غلظت ویتامینD شما بین 20  تا 30 است با مصرف هر دو هفته یکبار یک کپسول 50000IU سطح ویتامین خود را در سطح مناسب حفظ فرمایید. 

در صورتی سطح غلظت ویتامین D شما بیشتر از30 است، ماهانه یک کپسول IU 50000 مصرف کنید .

ویتامین E :

 یکی از ریزمغذی هایی است که در سیستم ایمنی  نقش دارد، هست؛ بادام، بادام زمینی، فندق و تخمه ی آفتابگردان سرشار از ویتامین E هستند. همچنین اسفناج و کلم بروکلی نیز منبعی برای این ویتامین محسوب میشوند. روغن های گیاهی نیز غنی از ویتامین E هستند.

مصرف غذاهای سرشار از ویتامین B6 شامل موز، سینه  مرغ کم چرب، ماهی های آب سرد مانند تن ماهی، سیب زمینی پخته شده و نخود نیز در کنار ویتامین E توصیه میشود .

بعد از بهبود افراد مبتلا به کویید-19، در صورت داشتن ضعف و برای تقویت 

قوای جسمانی به مدت 2 هفته روزانه قرص 100 میلی گرم مصرف شود.

زینک یا روی :

میزان های روی در خون بیمارانی به علت کووید-۱۹ درگذشته بودند، بسیار پا یین تر از بیمارانی است که از این بیماری جان سالم به در برده بودند .بعد از بهبود افراد مبتلا به کویید-19 در صورت داشتن ضعف و برای تقویت قوای جسمانی به مدت 2 هفته روزانه قرص مصرف شود.

منیزیم :

دریافت منیزیم از منابع غذایی آن از قبیل دانه ها، مغزها، حبوبات و 

غلات کامل به مقدار کافی در برنامه غذایی بیماران لحاظ گردد.

آهن:

درصورت بروز علائم کمبود آهن ارزیابی های بالینی و پاراکلینیکی انجام و بر اساس نتایج آن اقدام درمانی مناسب انجام گیرد.

مکمل پروبیوتیک:

استفاده از ترکیبات غذایی  پروبیوتیک در این بیماران جهت کنترل عفونت های تنفسی می تواند کمک کننده باشد.

ویتامین C :

دریافت کافی منابع غذایی غنی از ویتامین Cدر این بیماران توصیه می شود.در صورت عدم دریافت منابع غذایی توصیه به دریافت مکمل دوز 

1گرم روزانه در ترکیب با ویتامین Eبه اندازه 1۰۰۰ واحد بین المللی در تقویت سیستم ایمنی کارامد می باشد.

گام چهارم       فعالیت

در صورت خوب بودن سطح اکسیژن خون (بالای 93 درصد)، بیمار میتواند فعالیت های خود را مانند گذشته به سر گیرد.

 هر چه بیشتر حرکت کنید زودتر بهبود مییابید، اما هر فعالیت بدنی باید بر اساس علائم و سطح عملکرد فعلی باشد. 

خستگی، تنگی نفس و سرگیجه باعث توقف ورزش میشود. 

بعد از اتمام بیماری کووید 19 ،به مدت دو الی چهار هفته نباید فعالیت بدنی شدید انجام داد. 

پس از طی این مدت میتوانید فعالیت بدنی سبک مانند پیاده روی و دوچرخه سواری نرم داشته باشید و به تدریج شدت فعالیت بدنی خود را افزایش دهید.

 اگر قصد انجام فعالیت بدنی در خارج از منزل را دارید، باید تمام نکات مربوط به فاصله گذاری اجتماعی (حداقل 5.1 متر فاصله از دیگران)و استفاده از ماسک را رعایت کنید. 

اگر به دلیل ابتلا به کووید19 دچار کاهش وزن غیرمعمول شده اید، در دوره نقاهت حتما باید برای جبران این کاهش وزن اقدام کنید، چرا که معمولا در این کاهش وزن، بافتهای بدن از جمله عضلات تحلیل میروند.

حرکات استقامتی انجام دهید :

تکرار سه تمرین 15 دقیقه ای در هفته، شروع بسیار خوبی است و با پیشرفت بهبودی میتوانید تکرار و مدت زمان را افزایش دهید .

توجه ویژه ای بر روی باسن، ران،  کمر و شانه ها داشته باشید، زیرا این گروه های عضلانی بیشترین قدرت را در بیماران کووید 19 از دست میدهند و تاثیرات گسترده ای بر توانایی ایستادن دارند. 

پیاده روی کنید و کارهای روزمره را انجام دهید. برای قسمت بالایی بدن، نیز ورزش های بازو و شانه انجام دهید.

 برای وزن بدن، دمبل های سبک، بسیار عالی عمل میکنند.

قبل از انجام فعالیت بدنی پنج دقیقه بدن خود را گرم کرده و حرکات ورزشی را به تدریج افزایش دهید تا قلب، ریه و عضلات به تدریج هماهنگی لازم را برای مصرف انرژی و اکسیژن به دست آورند.

 10 دقیقه قبل از اتمام ورزش از شدت و سرعت ورزش کم کنید تا دستگاه های بدن برای دفع مواد زاید تولید شده در عضلات فرصت کافی داشته 

باشند؛ گرم و سرد کردن بدن قبل و بعد از انجام فعالیت بدنی باعث شادابی شده و از دردهای عضلانی پس از آن پیشگیری میکند.

گام پنجم     ایمنی دربرابر  کووید ۱۹

معمولا حدود پنج تا شش روز پس از ورود ویروس، علائم ایجاد و یک تا دو هفته بعد، سیستم ایمنی تحریک میشود و آنتی بادی تولید میکند و گاهی یک ماه طول میکشد تا به حداکثر خود برسد و سپس آنتی بادی کاهش مییابد.

آنتی بادی، پروتئین هایی است که سیستم ایمنی بدن انسان، برای 

مبارزه با عفونت تولید می کند.

مطالعات جهانی نشان داده که بقای ایمنی سلولی (ایمنی بدن در برابر ویروس) برای  مدت شش ماه پس از ابتلا، در افراد مبتلا به ویروس کرونا به صورت خفیف، متوسط و یا بدون علامت را نشان میدهد.

منبع سایت وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکیhttps://behdasht.gov.ir/